Σε διαδικτυακό συνέδριο αποφοίτων του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου από πολλές και διαφορετικές ειδικότητες που εργάζονται στην Ελλάδα, στην Κύπρο αλλά και σε αρκετές Χώρες της ΕΕ, μίλησε ο Επίκουρος Καθηγητής Νομικής και Βουλευτής Ροδόπης Ευριπίδης Στυλιανίδης. Το Συνέδριο διοργάνωσε το τμήμα Δια Βίου Μάθησης του Πανεπιστημίου. Το θέμα της διάλεξης του ήταν «Το καθεστώς εξαίρεσης στο Ελληνικό Σύνταγμα. Η ανθεκτικότητα του Ελληνικού Συντάγματος κατά την πανδημία Covid-19».
Ο Ευριπίδης Στυλιανίδης αφού περιέγραψε τα νομοθετικά εργαλεία του Συντάγματος για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων και ανέδειξε την προσπάθεια προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, κατέληξε ότι η υγειονομική κρίση είχε μια κορυφαία νομική συνέπεια. Μετεξέλιξε τη δημόσια υγεία και τη ζωή από ατομικά δικαιώματα σε απόλυτα προστατευόμενες Συνταγματικές Αξίες.
Συγκεκριμένα ο Θρακιώτης επιστήμονας μετά από μια στοιχειοθετημένη νομική ανάλυση κατέληξε στα εξής συμπεράσματα:
«…Η διακινδύνευση της ζωής και της υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο επιβεβαίωσε τη ρήση του Σωκράτη «εν οίδα ότι ουδέν οίδα» και «την επίγνωση της άγνοιάς μας», όπως εύστοχα επισήμανε ο Jürgen Habermas σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Le Monde. Εντούτοις, το ελληνικό Σύνταγμα άντεξε και ανταποκρίθηκε στην κρίση δημόσιας υγείας αποτελεσματικά και με σεβασμό στη δημοκρατία και στο κράτος δικαίου. Η ατομοκεντρική αντίληψη των θεμελιωδών δικαιωμάτων αποδείχτηκε ανεπαρκής.
Αντίθετα, με τραγικό τρόπο η πανδημία μας υπενθύμισε ότι τα θεμελιώδηδικαιώματα συνεπάγονται ατομικές και κοινωνικές ευθύνες. Πραγματώνονται μόνο εν κοινωνία, στο πλαίσιο και εντός μίας οργανωμένης και εύτακτης πολιτείας.
Επικαιροποιείται εκ νέου η σχέση δικαίου και ηθικής. Η ζωή και η υγεία αναδεικνύονται όχι απλά ως θεμελιώδη δικαιώματα, αλλά ως συνταγματικές αξίες.
Περιοριστικά μέτρα που εθεωρούντο αδιανόητα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη για τους συνταγματολόγους καθίστανται μέσω της στάθμισης στη βάση της αρχής της αναλογικότητας αναγκαία εργαλεία για τη ζωή, τη βιολογική ύπαρξη, την επιβίωση, διαβίωση και συμβίωση μαζί με άλλους ανθρώπους στην κοινωνία.
Η πανδημία οδηγεί σε αναστοχασμό και καλεί να αναζητηθεί η ατομική ελευθερία μέσα στον ανθρωποκεντρισμό, με προσωπική υπευθυνότητα και αλληλεγγύη για τους άλλους. Η σύγκρουση που κάποιοι επιδιώκουν να προκληθεί ανάμεσα στην ελευθερία και τη δικαιοσύνη με ψευδεπίγραφα διλήμματα, όπως αντιεμβολιαστές υπέρ της ατομικής ελευθερίας εναντίον εμβολιαζόμενων που είναι υπέρ της δικαιοσύνης, της ασφάλειας και της δημόσιας υγείας, είναι διλήμματα αδιέξοδα, δημαγωγικά και παράλογα. Την απάντηση σ’ αυτό έδωσε ο Albert Camus σε μία επιστολή που έστειλε στον Charles De Gaulle το 1943 αναφερόμενος στη σχέση των ηθικών αξιών της δικαιοσύνης και της ελευθερίας: «Η δικαιοσύνη και η ελευθερία δεν μπορούν να αποκλείουν η μία την άλλη και παραμένουν απαραίτητες για την ανοικοδόμηση του κόσμου και αντιτιθέμενες στις καταστροφικές λογικές της ιστορίας»».
