Πότε και πως δημιουργήθηκε ο σημερινός οικισμός του Κοσμίου περιγράφει στο βιβλίο του ο Δημήτρης Αρσενίου, η παρουσίαση του οποίου έγινε στο πολιτιστικό κέντρο του χωριού.
Απόγονοι των αρχαίων Στρυμιωτών και με νησιώτικη καταγωγή , μετά την καταστροφή της οι κάτοικοι σκορπίστηκαν στις γύρω περιοχές , ώσπου μία πειρατική επιδρομή ανάγκασε τους Κοσμιώτες να φύγουν απο εκεί και να εγκατασταθούν στον σημερινό οικισμό περίπου στο 1600 παίρνοντας την ονομασία Κόσμιο.
Ο Δημήτρης Αρσενίου επίσης κάνει αναφορά στη νησιώτικη καταγωγή που έχουν οι Κοσμιώτες και που κάθε φορά ανέφεραν οι γέροντες του χωριού κατά τις συναντήσεις στους στα καφενεία του χωριού.
