Eρώτηση κατατέθηκε στην Ελληνική Βουλή από την Ελληνική Λύση σχετικά με το θέμα «Επιτακτική ανάγκη άμεσης καταβολής αποζημιώσεων στους κτηνοτρόφους του Έβρου, των οποίων το ζωικό κεφάλαιο θανατώθηκε λόγω της πρόσφατης ζωονόσου, με επίσης αναγκαία την αναστολή της υποχρέωσης καταβολής από μέρους τους ασφαλιστικών, φορολογικών και δανειακών υποχρεώσεων, μέχρι την πλήρη ως άνω αποπληρωμή και την ανασύσταση του ζωικού τους κεφαλαίου».
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΡΩΤΗΣΗΣκαι της ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟ ΧΡΗΣΤΟ ΚΕΛΛΑ.
Στην τελευταία προς συζήτηση σήμερα, την τρίτη με αριθμό 651/10-3-2025 επίκαιρη ερώτηση πρώτου κύκλου του Βουλευτή Έβρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ» κ. Παράσχου Παπαδάκη προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με θέμα: «Επιτακτική ανάγκη άμεσης καταβολής αποζημιώσεων στους κτηνοτρόφους του Έβρου, των οποίων το ζωικό κεφάλαιο θανατώθηκε λόγω της πρόσφατης ζωονόσου, με επίσης αναγκαία την αναστολή της υποχρέωσης καταβολής από μέρους τους ασφαλιστικών, φορολογικών και δανειακών υποχρεώσεων μέχρι την πλήρη ως άνω αποπληρωμή και την ανασύσταση του ζωικού τους κεφαλαίου», θα απαντήσει ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Χρήστος Κέλλας.
Κύριε συνάδελφε, έχετε τον λόγο.
ΠΑΡΑΣΧΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υφυπουργέ, προτείνω να κάνουμε ένα πείραμα για να καταλάβετε στο πετσί σας τι έχουν πάθει οι κτηνοτρόφοι, ειδικά στον Έβρο. Προτείνω, λοιπόν -γιατρός πρέπει να είστε εξ όσων γνωρίζω- να έρθουμε εμείς ως κυβέρνηση, να σας κλείσουμε το γραφείο το ιατρικό, να σας πάρουμε ό,τι έχετε και δεν έχετε από μέσα, την επόμενη μέρα να είστε άνεργος, να μην ξέρετε πώς θα πληρώσετε τις ασφαλιστικές σας υποχρεώσεις, τις φορολογικές σας υποχρεώσεις, τις δανειακές σας υποχρεώσεις, πώς θα στείλετε τα παιδιά σας να σπουδάσουν, πώς θα βιοποριστείτε, να περιμένετε 6 – 7 μήνες και να παρακαλάτε την κυβέρνηση να σας πληρώσει. Για να καταλάβετε στο πετσί σας τι ακριβώς κάνετε σαν Κυβέρνηση.
Διότι οι κτηνοτρόφοι δεν ευθύνονται πουθενά. Προληπτικά μέτρα δεν πήρατε ποτέ. Αφήνατε από την Τουρκία σωρηδόν να έρχονται τα οχήματα οποιουδήποτε. Όποιος ήθελε έμπαινε, όποιος ήθελε έβγαινε, χωρίς μια μπάρα απολύμανσης, χωρίς τίποτα. Έχουμε το παράδειγμα του 2014 στον Έβρο πάλι. Η αρρώστια, η ευλογιά, είναι εισαγόμενη. Καμία υπαιτιότητα λοιπόν οι κτηνοτρόφοι.
Βάζετε τους κτηνιάτρους και τις υπηρεσίες σας να σφάζουν τα ζώα σωρηδόν. Την επόμενη μέρα οι άνθρωποι δεν έχουν ποιμνιοστάσιο, δεν έχουν βιός, δεν έχουν περιουσία, δεν ξέρουν πώς θα ανταπεξέλθουν και δεν δίνετε έστω προκαταβολή εκείνο το χρονικό διάστημα, παρά χρήμα όταν σφάζονται, έτσι ώστε να μπορούν οι άνθρωποι την επόμενη μέρα να βιοποριστούν. Αυτό, όπως καταλαβαίνετε, έχει φοβερό αντίκτυπο, πόσω δε μάλλον στους ανθρώπους του Έβρου, με τη γεωστρατηγική σημασία την οποία έχει.
Αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν, κύριε Υφυπουργέ, ακόμη και σήμερα που μιλάμε, πέντε μήνες μετά, αποζημιώθηκαν κάποιοι, για να είμαι δίκαιος, με ό,τι πήραν, ενώ οι περισσότεροι δεν έχουν αποζημιωθεί, δεν μπορούν να εκδώσουν ούτε κάρτα ανεργίας, ούτε 500-600 ευρώ στο παντελόνι δεν μπορούν να βάλουν. Κάθε 1η του μηνός όμως καλούνται να πληρώσουν τις ασφαλιστικές, φορολογικές και δανειακές υποχρεώσεις.
Ερωτάστε λοιπόν, κύριε Υφυπουργέ, πότε θα καταβάλλετε τις αποζημιώσεις, και, το επαναλαμβάνω, πολλοί δεν έχουν πληρωθεί μέχρι και σήμερα. Και όχι αν θα αναστείλετε -το διορθώνω, το συμπληρώνω- τις φορολογικές, ασφαλιστικές και τα λοιπά υποχρεώσεις, αλλά να τις σταματήσετε, να τις καταργήσετε το χρονικό διάστημα κατά το οποίο δεν έχετε δώσει ούτε ένα σεντ ούτε ένα λεπτό του ευρώ, έτσι ώστε να μπορέσουν οι άνθρωποι όταν θα αποζημιωθούν. Τι να του πρωτοδώσουν; Τι να προκαταβάλουν; Τι να δώσουν πρώτα; Την ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου ή να πληρώσουν όλα αυτά; Την κατάργηση λοιπόν αυτών των υποχρεώσεων για το χρονικό διάστημα αυτό για το οποίο δεν έχετε καταβάλει τίποτα.
Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Γεωργαντάς): Παρακαλώ, κύριε Υπουργέ, για την απάντησή σας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΕΛΛΑΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Καλημέρα, κύριε Πρόεδρε. Ευχαριστώ.
Αγαπητέ συνάδελφε, το ΥΠΑΑΤ και η Κυβέρνηση όλους αυτούς τους μήνες που είμαστε αντιμέτωποι με τις ζωονόσους και τις φυσικές καταστροφές καταβάλλει μια τεράστια προσπάθεια για την προστασία του ζωικού κεφαλαίου και την ουσιαστική στήριξη των κτηνοτρόφων μας.
Γι’ αυτό και μου κάνει μεγάλη εντύπωση αυτό που αναφέρετε στην ερώτησή σας, ότι δήθεν λόγω εισαγόμενων ζωονόσων και ελλείψει μέτρων πρόληψης με ευθύνη της Κυβέρνησης για τη μη διάδοση στο ελληνικό ζωικό κεφάλαιο, θανατώθηκαν πάνω από 20.000 αιγοπρόβατα στον Έβρο.
Καταρχήν, αγαπητέ συνάδελφε, είπατε και προ ολίγου ότι μπαινοβγαίνουν τα φορτηγά από την Τουρκία με τα ζώα χωρίς έλεγχο και χωρίς απολύμανση. Σας ενημερώνω λοιπόν ότι απαγορεύεται η εισαγωγή ζώων από την Τουρκία. Απαγορεύεται.
Από την πρώτη στιγμή, κύριε Παπαδάκη, κατά την οποία εμφανίστηκε η πανώλη στη χώρα μας τον Ιούλιο του 2024 ακολουθήσαμε πιστά όλα τα προβλεπόμενα ευρωπαϊκά πρωτόκολλα για την πρόληψη και την εκρίζωση των ζωονόσων, πράγμα που κάναμε και όταν εμφανίστηκε το πρώτο κρούσμα ευλογιάς στον Έβρο τον Αύγουστο του 2024.
Εφαρμόσαμε στις μολυσμένες εκτροφές όλα τα μέτρα τα οποία προβλέπονται στον ευρωπαϊκό κανονισμό, τον 687 του 2020, καθώς και στο σχέδιο αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης για την καταπολέμηση των ασθενειών του Παραρτήματος 1 του προεδρικού διατάγματος του 1995.
Πιο συγκεκριμένα, προβήκαμε σε θανάτωση και υγειονομική ταφή των ζώων στις μολυσμένες εκτροφές, στον καθαρισμό και απολύμανση των εγκαταστάσεων, οριοθέτηση ζωνών προστασίας 3 και 10 χιλιομέτρων από κάθε επιβεβαιωμένη εστία και οριοθέτηση περαιτέρω απαγορευμένων ζωνών. Στις ζώνες προστασίας και επιτήρησης και στις περαιτέρω απαγορευμένες ζώνες πραγματοποιείται κλινική εξέταση όλων των προβάτων και αιγοειδών από τους κτηνιάτρους του ΥΠΑΑΤ, των περιφερειών και των εποπτευόμενων φορέων.
Τώρα ειδικά στην Περιφερειακή Ενότητα Έβρου, στην περιφέρειά σας δηλαδή, η οποία θεωρείται περιοχή υψηλού κινδύνου, λόγω της γειτνίασης με την Τουρκία, γίνεται, μέσω του έργου Thrace, και παθητική κλινική επιτήρηση στα πρόβατα και στις αίγες.
Από το 2017 στις διασυνοριακές περιοχές, όπως είναι η Περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και της Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά και στα νησιά μας, στη Λέσβο, στη Λήμνο, στη Σάμο, στη Ρόδο, στη Χίο και στην Κω εφαρμόζεται το πρόγραμμα των τεσσάρων διασυνοριακών νοσημάτων (TADS).
Λαμβάνοντας λοιπόν όλα τα παραπάνω μέτρα και εφαρμόζοντάς τα απαρέγκλιτα, κατορθώσαμε, κύριε Παπαδάκη, να εξαλείψουμε την πανώλη και να έχουμε εξαιρετικά περιορισμένα έως μηδενικά κρούσματα και ευλογιάς στη χώρα μας, γεγονός το οποίο μας κάνει να αισιοδοξούμε ότι σύντομα θα έχουμε και εκρίζωση της ευλογιάς.
Στη δευτερολογία μου θα σας απαντήσω για τα υπόλοιπα ερωτήματα, για τις αποζημιώσεις και τη στήριξη εν γένει των κτηνοτρόφων μας.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Γεωργαντάς): Παρακαλώ, κύριε συνάδελφε, για τη δευτερολογία σας.
ΠΑΡΑΣΧΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Ναι, όντως, κύριε Υφυπουργέ, γιατί όντως το βασικό ερώτημα αυτό είναι, το πότε θα αποζημιωθούν, τι θα λάβουν και τη διακοπή των υποχρεώσεων για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι άνθρωποι δεν εργάζονται.
Δεν μπορώ να καταλάβω τι σας παραξένεψε. Που είπα ότι η ζωονόσος ήρθε με υπαιτιότητα της Κυβέρνησης και δεν πήρατε τα προληπτικά μέτρα; Πώς ήρθε η νόσος από την Τουρκία; Αυτόκλητα; Την καλέσαμε εμείς και ήρθε μόνη της; Ήρθε από πάνω απ’ τον ουρανό; Δεν ήρθε από την Τουρκία λόγω έλλειψης μέτρων;
Αν λαμβάνατε προληπτικά μέτρα με απολυμάνσεις, με μπάρες, με οτιδήποτε προβλέπεται, γιατί έχει ξανασυμβεί, το ξαναλέω, το 2012, το 2014, η νόσος αυτή δεν θα είχε εισαχθεί. Δεν ήρθε από το υπερπέραν. Άρα, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί σας παραξένεψε αυτό που είπα.
Αφήσαμε τη νόσο, ενώ ήρθε από την Τουρκία και γινόταν αυτό που γινόταν στον Έβρο, να φτάσει μέχρι τη Σαμοθράκη -καλά εδώ έφτασε μέχρι την Κρήτη, σε όλη την Ελλάδα πήγε- ενώ ξέραμε πολύ καλά τι συμβαίνει, που η Σαμοθράκη βιοπορίζεται βασικά από την κτηνοτροφία, την αφήσαμε πήγε και στη Σαμοθράκη.
Από εκεί και πέρα, είπατε ότι έχει απαγορευτεί η εισαγωγή, η μεταφορά των ζώων από την Τουρκία.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΕΛΛΑΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Η εισαγωγή.
ΠΑΡΑΣΧΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Η εισαγωγή και η μεταφορά. Ξέρετε όμως ότι η νόσος δεν μεταδίδεται μόνο με τη μεταφορά των ζώων. Μπορεί να μεταδοθεί και χωρίς να υπάρχουν ζώα πάνω στα φορτηγά. Άρα, έπρεπε να προβλέπεται και να έχει προβλεφθεί.
Διότι τώρα που μιλάμε κάποιοι κτηνοτρόφοι έχουν τη μηδική τους, τις ζωοτροφές, οι οποίες έχουν σαπίσει στις αποθήκες, ενώ από την Τουρκία τώρα που μιλάμε έρχονται σωρηδόν φορτηγά, οτιδήποτε περνάει, δεν υπάρχει ούτε μια μπάρα απολύμανσης. Η νόσος δεν μεταδίδεται μόνο με τη μεταφορά των ζώων.
Από εκεί και πέρα, κύριε Υφυπουργέ, τον Δεκέμβριο του 2024 5,5 εκατομμύρια έχετε πιστώσει σε όλες τις περιφέρειες για τις αποζημιώσεις. Γύρω στα 3,7 εκατομμύρια έχουν πάει στη Θεσσαλία, απ’ όπου εκλέγεστε, και γύρω στο 1,5 εκατομμύριο έχει πάει στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Από εκεί δηλαδή που εισήλθε η νόσος, που έχουμε το μεγαλύτερο πρόβλημα, που τώρα αν πάμε στον Έβρο και στην περιφέρεια και στην Κομοτηνή –χθες με έπαιρναν τηλέφωνο από την Κομοτηνή και από τη Ροδόπη-εάν υπάρχουν 4-5 μονάδες, καλά θα είναι. Εκεί λοιπόν δώσατε 1,5 εκατομμύριο.
Και το ξαναλέω, δεν αντιδικούμε ούτε συγκρίνουμε Θεσσαλία με Έβρο. Εννοείται ότι πρέπει να πάρουν και οι Θεσσαλοί και εννοείται ότι πρέπει να πάρουν και οι Εβρίτες και εννοείται ότι πρέπει να πάρουν και όλοι όσοι έχουν πληγεί. Αλλά δείτε λίγο παραπάνω τον Έβρο, διότι το δημογραφικό μαστίζει.
Η ζωονόσος ξεκίνησε και μεταδόθηκε από την Τουρκία, από τα σύνορα, από τον Έβρο και πρωτίστως έπρεπε να στηρίξουμε αυτούς τους ανθρώπους που έχουν αυτό το μεγάλο πρόβλημα και το δημογραφικό και τη γεωγραφική, τη γεωπολιτική σημασία που έχει ο Έβρος, να κοιτάξουμε αυτού.
Διότι, αν θυμάστε καλά, ο κ. Τσιάρας ήρθε στον Έβρο και είπε ότι είναι εκτός Ελλάδος. Εμείς έχουμε εκεί στον Έβρο ένα κόμπλεξ και λέτε αυτά που λέτε, τα βλέπουμε και στην πράξη ότι οικονομικά δεν μας στηρίζετε και στηρίζετε άλλες περιφέρειες, από τις οποίες εσείς εκλέγεστε, και θέλω λίγο να μας προσέξετε παραπάνω, κύριε Υφυπουργέ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Γεωργαντάς): Κύριε Υφυπουργέ, παρακαλώ για τη δευτερολογία σας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΕΛΛΑΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Κύριε Παπαδάκη, ξέρετε ότι όλοι είμαστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι όσον αφορά την παραμεθόρια περιοχή και ειδικά τον Έβρο. Το ξέρετε πάρα πολύ καλά. Επομένως, δεν χρειάζεται να τα πούμε αυτά ξανά εδώ. Όπως επίσης δεν έχουν καμία βάση αυτά που είπατε περί της καταβολής των αποζημιώσεων. Είναι αναληθή για να μην πω ψευδή και πολύ ευχαρίστως να σας δώσω την κατανομή των χρημάτων, όπως έχει γίνει μέχρι σήμερα.
Έχει εκδοθεί κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τις αποζημιώσεις, οι οποίες προκύπτουν από την επιβολή κτηνιατρικών μέτρων εξυγίανσης του ζωικού κεφαλαίου της χώρας για το 2024 και πριν από λίγες μέρες, στις 5 Μαρτίου, εκδόθηκε και η υπουργική απόφαση, η ΚΥΑ, για το 2025, με αριθμό ΦΕΚ Β 1011/5-3-25.
Όπως διαπιστώνει κανείς από μια γρήγορη ανάγνωση της ΚΥΑ του 2024, προβλέπονται γενναίες αυξήσεις σε σχέση με την ΚΥΑ του 2023, δηλαδή σε όλες τις κατηγορίες αυξάνονται οι τιμές των αποζημιώσεων και για όλες τις ηλικίες των αιγοπροβάτων μέχρι και πάνω από 100%.
Με βάση την ΚΥΑ του 2024 τώρα, το ύψος των αποζημιώσεων που έχει εγκριθεί και καταβληθεί στους κτηνοτρόφους από τη Διεύθυνση Υγείας Ζώων ανέρχεται μέχρι σήμερα, όχι στα 5 εκατομμύρια όπως είπατε, αλλά στα 13,3 εκατομμύρια ευρώ, αγαπητέ συνάδελφε. Και για να σας ενημερώσω, εμείς ως Υπουργείο μεταφέρουμε τα χρήματα όταν έρχονται οι καταστάσεις από τις περιφέρειες. Εμείς απλώς τα χρήματα δίνουμε και τη διανομή των ποσών την κάνουν οι περιφέρειες.
ΠΑΡΑΣΧΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Και γιατί είναι απλήρωτοι;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΕΛΛΑΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Έχουν πληρωθεί λοιπόν, ό,τι ήρθε στο Υπουργείο μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου, μέχρι 6 Δεκεμβρίου, έχει πληρωθεί.
Τώρα, για τις καταστάσεις που ήρθαν, κύριε Παπαδάκη, ό,τι κατάσταση ήρθε για θανατωθέντα ζώα από ευλογιά ή πανώλη μετά τις 6 Δεκεμβρίου, για αυτές έχει εκδοθεί η νέα ΚΥΑ για το 2025, η οποία προβλέπει 20 εκατομμύρια ευρώ. Τα 18 εκατομμύρια από αυτά αφορούν αποζημιώσεις των κτηνοτρόφων, εκ των οποίων τα 16,560 έχουν ήδη ενσωματωθεί για κατανομή, έχουν υπογραφεί από τον Υπουργό και αποστέλλονται εντός των επομένων εικοσιτετραώρων σε όλες τις περιφέρειες της χώρας.
Αυτά τα χρήματα είναι χρήματα για τα θανατωθέντα ζώα. Η ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου -δεν θα κουραστώ να το λέω- δηλαδή η αγορά των νέων ζώων θα γίνει με ευρωπαϊκό μέτρο, με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, σε ποσοστό 100%, δηλαδή τα νέα ζώα θα είναι δωρεάν.
Αναφορικά δε με τις ζωοτροφές έχουμε αποφασίσει στο Υπουργείο -και είναι και δίκαιο- να δώσουμε στους κτηνοτρόφους μια ενίσχυση από το πρόγραμμα de minimis λόγω του εγκλεισμού των ζώων γενικότερα μέσα λόγω των δύο επιζωοτιών και ως εκ τούτου ανάλογα με τον χρόνο εγκλεισμού θα δοθούν και οι ενισχύσεις για τις ζωοτροφές από το πρόγραμμα de minimis.
Για την ουσιαστική στήριξη της Κυβέρνησης στους αγρότες κτηνοτρόφους και γενικότερα στον πρωτογενή τομέα, ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι είναι έμπρακτη, με τα σχετικά μέτρα ελάφρυνσης. Θα σας κάνω μια επί τροχάδην αναδρομή για τα μέτρα ελάφρυνσης που έχει πάρει η Κυβέρνηση αυτό το διάστημα που είναι στην διακυβέρνηση της χώρας.
Αναφέρομαι στη μείωση φορολογίας για τους συνεταιρισμούς, για τη συμβολαιακή καλλιέργεια και για τους παραγωγούς, όπου έχουν μείωση κατά 50% της φορολογίας, για την επιστροφή κατά 100% του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα, για τα ειδικά τιμολόγια για τους αγρότες για φθηνό ρεύμα με τιμή 9,3 λεπτά την κιλοβατώρα για δύο συν οκτώ χρόνια, για την εφαρμογή του υπερμειωμένου ή μειωμένου συντελεστή 6% ή 13% σε διάφορα αγροτικά προϊόντα, λιπάσματα και αγροτικά μηχανήματα, για την ενεργοποίηση του Μέτρου 23 για τον προσανατολισμό πρόσθετων πόρων από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης στην αποζημίωση των παραγωγών που υπέστησαν απώλειες παραγωγής άνω του 30% σε σχέση με την περυσινή χρονιά -γιατί είναι γεγονός ότι η περσινή χρονιά ήταν μια κακή χρονιά παραγωγικά αλλά και από απόψεως τιμών- και βεβαίως για την ψήφιση πρόσφατα του νομοσχεδίου για τη ρύθμιση των κόκκινων αγροτικών δανείων της PQH, που αφορά είκοσι χιλιάδες αγρότες και πάνω από επτακόσιους συνεταιρισμούς.
Το θέμα που θέσατε για την αναστολή των φορολογικών, ασφαλιστικών και δανειακών υποχρεώσεων των πληγέντων κτηνοτρόφων του Έβρου, στην οποία αναφερθήκατε, ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι αυτό δεν άπτεται του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά είναι καθαρά θέμα του Υπουργείου Οικονομικών.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Γεωργαντάς): Σας ευχαριστώ και τους δύο.
